Soạn Ôn tập học kì 1 

Bài

Văn bản

Tác giả

Thể loại

Đặc điểm nổi bật

Nghệ thuật

Nội dung

Tôi và các bạn

Bài học đường đời đầu tiên

Tô Hoài

Truyện đồng thoại

– Sử dụng ngôi kể thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn.

– Dùng các BPTT so sánh, nhân hóa tự nhiên, sinh động

– Sử dụng nhiều từ láy tượng hình, tượng thanh hấp dẫn

Kể về cháng Dế Mèn là một thanh niên khỏe mạnh, cường tráng, nhưng xốc nổi, thích bày trò nghịch dại. Một lần, vì Dế Mèn bày trò chọc phá chị Cốc, nên vô tình dẫn đến cái chết thương tâm cho Dế Choắt. Điều đó khiến Dế mèn rất hối hận và nhận được bài học đường đời đầu tiên của mình.

Gõ cửa trái tim

Mây và sóng

Ta-go

Thơ tự do

– Sử dụng hình thức kể chuyện qua cuộc đối thoại hấp dẫn

– Sử dụng các hình ảnh thiên nhiên giàu tính tượng trưng, ẩn dụ

– Ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và cao quý.

– Truyền tải những triết lí giản dị và gần gũi về hạnh phúc của con người

Yêu thương và chia sẻ

Gió lạnh đầu mùa

Thạch Lam

Truyện ngắn

– Sử dụng các hình ảnh so sánh hấp dẫn, gợi tả

– Sử dụng các từ láy gợi hình, miêu tả tinh tế sự chuyển biến của thời tiết, cũng như tình cảm con người

Kể về những số phận nhỏ bé, cơ cực phải chống chọi với cái rét buốt của mùa đông và sự nghèo khổ. Nhưng ở họ, vẫn toát lên vẻ đẹp tâm hồn, sự lương thiện, chính trực. Đồng thời, khẳng định về tình người, tình đồng bào vẫn đang lan tỏa trong cuộc sống này giữa người với người.

Quê hương yêu dấu

Cây tre Việt Nam

Thép Mới

Kí

– Sử dụng các BPTT điệp từ, điệp cấu trúc, nhân hóa dày đặc nhưng rất tự nhiên

– Sử dụng các chất liệu của văn học dân gian như ca dao, tục ngữ…

Khẳng định vẻ đẹp của cây tre, cùng sự gắn bó bền chặt giữa cây tre và người nông dân Việt Nam

Qua đó ca ngợi những phẩm chất đáng quý của con người Việt Nam

Những nẻo đường xứ sở

Cô Tô

Nguyễn Tuân

Kí

– Sử dụng nhiều các hình ảnh so sánh, liên tưởng, nhân hóa

– Sử dụng nhiều từ láy tượng hình

– Sử dụng nhiều góc nhìn để miêu tả chân thực và sống động

Khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt vời, kì vĩ, trong sáng của hòn đảo Cô Tô. Đồng thời ca ngợi vẻ đẹp kiên cường, bền bỉ, thuần hậu của con người nơi đây

– Bài đọc:

• Bài học đường đời đầu tiên
• Nếu cậu muốn có một người bạn…

– Bài viết: Kể lại một trải nghiệm của em

– Bài đọc:

• Chùm ca dao về quê hương đất nước
• Chuyện cổ nước mình

– Bài đọc:

• Cô Tô
• Hang Én
• Cửu Long Giang ta ơi

Bài

Kiến thức tiếng Việt

Bài 1: Tôi và các bạn

Từ đơn và từ phức:

– Từ đơn: từ chỉ có 1 tiếng

– Từ phức: là từ có 2 tiếng trở lên. Phân thành 2 loại:

• Từ ghép: từ phức được tạo nên bằng cách ghép các tiếng, giữa các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa
• Từ láy: từ phức mà các tiếng chỉ có quan hệ với nhau về âm (lặp lại âm đầu, vần hoặc lặp lại cả âm đầu và vần)

Bài 2: Gõ cửa trái tim

Ẩn dụ:

Là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng khả năng gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Ví dụ:

Cha lại dắt con đi trên cát mịn
Ánh nắng chảy đầy vai…

(Hoàng Trung Thông, Những cánh buồm)

Bài 3: Yêu thương và chia sẻ

Mở rộng thành phần chính của câu bằng cụm từ:

– Tác dụng khi dùng cụm từ làm thành phần chính của câu: giúp câu cung cấp nhiều thông tin hơn cho người đọc, người nghe.

– Các cụm từ tiêu biểu: cụm danh từ, cụm tính từ, cụm động tù:

• Cụm danh từ gồm danh từ và 1 hoặc 1số từ khác bổ sung nghĩa cho danh từ
• Cụm động từ gồm danh từ và 1 hoặc 1số từ khác bổ sung nghĩa cho động từ
• Cụm tính từ gồm danh từ và 1 hoặc 1số từ khác bổ sung nghĩa cho tính từ

Bài 4: Quê hương yêu dấu

Từ đồng âm và từ đa nghĩa:

– Từ đồng âm là những từ có âm giống nhau nhưng nghĩa khác nhau, không có mối liên hệ nào với nhau.

– Từ đa nghĩa là từ có hai hoặc nhiều hơn hai nghĩa, các nghĩa này có liên quan với nhau.

Hoán dụ:

– Khái niệm: là biện pháp tu từ dùng từ ngữ vốn chỉ sự vật, hiện tượng này để gọi tên sự vật, hiện tượng khác có mối quan hệ tương cận (gần nhau)

– Tác dụng: tăng tính gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt

Bài 5: Những nẻo đường xứ sở

Dấu ngoặc kép:

Công dụng của dấu ngoặc kép:

– Đánh dấu từ ngữ, đoạn dẫn trực tiếp, lời đối thoại hoặc đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san… được dẫn

– Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt