Vật lí 11 Kết nối tri thức bài 11: Sóng điện từ được TaiLieuViet.vn sưu tầm và xin gửi tới bạn đọc cùng tham khảo và có thêm tài liệu giải bài tập Lý 11 Kết nối tri thức. Mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Mở đầu
Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh hay chiếc máy tính được kết nối với internet, ta có thể trao đổi thông tin với nhau trên khắp toàn cầu. Vậy tại sao thông tin lại có thể lan truyền được trong không gian?
Bài làm
Vì các thiết bị như điện thoại thông minh, máy tính đều sử dụng sóng điện từ mà sóng điện từ có thể lan truyền trong không gian.
I. Sóng điện từ
Câu hỏi: Một vệ tinh thông tin (vệ tinh địa tĩnh) chuyển động trên quỹ đạo tròn ngay phía trên xích đạo của Trái Đất, quay cùng hướng và cùng chu kì tự quay của Trái Đất ở độ cao 36 600 km so với đài phát trên mặt đất. Đài phát nằm trên đường thẳng nối vệ tinh và tâm Trái Đất. Coi Trái Đất là một hình cầu có bán kính R = 6 400 km. Vệ tinh nhận sóng truyền hình từ đài phát rồi phát lại tức thời tín hiệu đó về Trái Đất. Biết sóng có bước sóng λ = 0,5 m; tốc độ truyền sóng c = 3.108 m/s. Tính khoảng thời gian lớn nhất mà sóng truyền hình đi từ đài phát đến một điểm trên mặt Trái Đất, vẽ hình minh hoạ.
Bài làm
Khoảng cách từ vệ tinh đến điểm xa nhất trên mặt Trái Đất là 
(km)
Khoảng thời gian lớn nhất mà sóng truyền hình đi từ đài phát đến một điểm trên mặt Trái Đất là:
(s)
II. Thang sóng điện từ
Câu hỏi 1: So sánh tần số của ánh sáng đỏ và ánh sáng tím.
Bài làm
Ta có: đỏ > tím
Vậy tần số của ánh sáng đỏ nhỏ hơn tần số của ánh sáng tím.
Câu hỏi 2: Giải thích tại sao mỗi khi cho phóng hồ quang người thợ hàn cần mặt nạ che mặt (Hình 11.5).
Bài làm
Vì bức xạ phát ra từ hồ quang điện lúc hàn điện chứa rất nhiều tia tử ngoại có thể làm hỏng giác mạc của mắt và gây unng thư da, do đó thợ hàn phải có mặt nạ chuyên dụng che mắt và mặt lúc thao tác hàn.
Câu hỏi 3: Giải thích tại sao Mặt Trời là một nguồn năng lượng khổng lồ phát ra tia tử ngoại mà con người và các sinh vật trên Trái Đất vẫn có thể sinh sống dưới ánh nắng mặt trời được.
Bài làm
Ánh sáng Mặt Trời bị hấp thụ một phần trên bầu khí quyển Trái Đất và được cản lại nhờ tầng Ozon, chỉ một phần nhỏ hơn tới được bề mặt Trái Đất, nên con người vẫn có thể sống được dưới ánh Mặt Trời.
Hoạt động 1: Bảng 11.1 cho biết phạm vi của bước sóng trong chân không của các dải chính tạo nên thang sóng điện tử.
Hãy xác định phạm vi của tần số tương ứng với các dải bước sóng đó.
Bài làm
| Loại bức xạ | Phạm vi bước sóng | Phạm vi tần số (Hz) |
| Sóng vô tuyến | Từ 1 mm đến 100 km | Từ 3000 đến 3.1011 |
| Sóng vi ba | Từ 1 mm đến 1m | Từ 3.108 đến 3.1011 |
| Tia hồng ngoại | Từ 0,76 μ m đến 1mm | Từ 3.1011 đến 3 , 95.1014 |
| Ánh sáng nhìn thấy | Từ 0,38 μ m đến 0,76 μ m | Từ 3,95.1014 đến 7 , 89.1014 |
| Tia tử ngoại | Từ 10 nm đến 400 nm | Từ 7 , 5.1014 đến 3.1016 |
| Tia X | Từ 30 pm đến 3 nm | Từ 1.1017 đến 1.1019 |
Hoạt động 2: Nêu tên sóng điện từ trong chân không ứng với mỗi bước sóng.
a) 1 km
e) 50 nm
g) 10−12 m
Bài làm
a) 1 km là sóng vô tuyến
b) 3 cm là sóng vô tuyến, sóng vi ba
c) 5 μm là tia hồng ngoại
d) 500 nm là ánh sáng nhìn thấy
e) 50 nm là tia tử ngoại
g) 10−12 m là tia X
Hoạt động 3: Nêu lại sóng điện từ ứng với mỗi tần số sau:
a) 200 kHz
b) 100 MHz
c) 5.1014 Hz
d) 1018 Hz
Bài làm
a) 200 kHz là sóng vô tuyến
b) 100 MHz là sóng vi ba
c) 5.1014 Hz là ánh sáng nhìn thấy
d) 1018 Hz là tia X
——————————-
Bài tiếp theo: Vật lí 11 Kết nối tri thức bài 12
Trên đây TaiLieuViet.vn vừa gửi tới bạn đọc bài viết Vật lí 11 Kết nối tri thức bài 11: Sóng điện từ. Hi vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm tài liệu để học tập tốt hơn môn Vật lý 11 Kết nối tri thức. Mời các bạn cùng tham khảo thêm tại mục Toán 11 Kết nối tri thức, Hóa học 11 Kết nối tri thức.
