Soạn bài lớp 12: Rèn luyện kĩ năng mở bài, kết bài trong bài văn nghị luận được TaiLieuViet sưu tầm và giới thiệu với các bạn để tham khảo giúp học tập tốt môn Ngữ Văn lớp 12 chuẩn bị cho bài giảng của học kỳ 2 sắp tới đây của mình.
- Soạn bài lớp 12: Hồn Trương Ba da hàng thịt
- Soạn bài lớp 12: Diễn đạt trong văn nghị luận
RÈN LUYỆN KĨ NĂNG MỞ BÀI, KẾT BÀI TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
1. Soạn bài Rèn luyện kĩ năng mở bài, kết bài, trong văn nghị luận mẫu 1
1.1. Kiến thức cần nhớ
1. Ngữ liệu (1): Xét về mặt kết cấu thì chấp nhận được nhưng đưa những thông tin về lai lịch tác giả là không cần thiết.
Ngữ liệu (2): Câu đầu tiên đưa thông tin không chính xác. Giới thiệu được đề tài và định hướng được nội dung bài làm. Cần học tập.
Ngữ liệu (3): Tương đối tốt, cần học hỏi.
2. Tìm hiểu các ngữ liệu sau.
a. Ngữ liệu (1): Đề tài của văn bản sẽ là vấn đề quyền tự do, bình đẳng dân tộc.
Ngữ liệu (2): Đề tài của văn bản sẽ là nội dung và nghệ thuật xuất sắc của bài thơ Tống biệt hành.
Ngữ liệu (3): Đề tài của văn bản sẽ nghị luận về truyện Chí Phèo – tác phẩm viết về đề tài nông dân thực sự sâu sắc và độc đáo.
b. Ngữ liệu (1): Người viết sử dụng những luận cứ chắc chắn, trích dẫn chứng liên quan trực tiếp đến đề tài cần trình bày.
Ngữ liệu (2): Người viết sử dụng phương pháp so sánh tương đồng để nêu đề tài, giới thiệu luận đề.
Ngữ liệu (3): Người viết sử dụng phương pháp mở bài so sánh nhưng bên cạnh điểm tương đồng, người viết nhấn mạnh điểm khác biệt để giới thiệu luận đề.
3. Mở bài thực hiện chức năng giới thiệu đề tài (đề làm văn), do đó cần nêu được xuất xứ của đề tài và phải thông báo chính xác, ngắn gọn đề tài, cách hành văn phải tạo được hứng chú cho người đọc.
1.2. Kĩ năng viết phần kết bài.
1. Ngữ liệu (1): Nội dung tổng hợp một cách chung chung, chưa khái quát nổi bật hình tượng ông lái đò cũng như nghệ thuật khắc họa nhân vật của nhà văn. Thiếu phương tiện liên kết với phần thân bài.
Ngữ liệu (2): Khá tiêu biểu, cần học tập. Phần kết bài này đã đưa ra nhận định khái quát, mở rộng và nâng cao được đề tài. Có phương tiện liên kết rõ ràng với phần thân bài.
2. Tìm hiểu các ngữ liệu sau.
Ngữ liệu (1): Người viết đã tổng hợp khái quát và khẳng định ý nghĩa của nhan đề Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập… sau đó người viết nhấn mạnh khía cạnh quan trọng nhất của vấn đề: Ý chí bảo vệ quyền tự do, độc lập của toàn thể nhân dân Việt Nam.
Ngữ liệu (2): Người viết đã nhấn mạnh lại nội dung đã khái quát trước đó và mở rộng về vẻ đẹp của cảnh phố huyện.
Cả hai ngữ liệu đều sử dụng phương tiện liên kết với phần thân bài khiến cho bài nghị luận vừa mạch lạc vừa rất chặt chẽ: (1) Vì những lẽ trên… (2) Hai đứa trẻ đã thực hiện được điều này… dấu ấn của phố huyện ấy…
3.Chọn phương án C
Ghi nhớ (SGK)
1.3. Luyện tập
1. Cách mở bài 1: Rõ ràng, đề tài nổi bật.
Cách mở bài 2: Hấp dẫn, gợi mở vấn đề và định hướng được nội dung sẽ trình bày ở phần thân bài.
2. Mở bài đưa nhiều thông tin về tác giả là không cần thiết. Giới thiệu luận điểm: bi kịch của Mị quá tỉ mỉ, còn luận điểm về vẻ đẹp phẩm chất của Mị thì chỉ giới thiệu một luận cứ cơ bản: sức sống tiềm tàng.
Kết bài: Nhận định khái quát không đầy đủ và mất cân đối giữa bi kịch số phận và vẻ đẹp tâm hồn.
- Câu thứ hai lặp ý câu thứ nhất.
- Câu thứ ba rời rạc.
- HS tự viết lại.
2. Soạn bài Rèn luyện kĩ năng mở bài, kết bài, trong văn nghị luận mẫu 2
2.1. Phần mở bài
Câu 1 (trang 112 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
– Phần mở bài phù hợp với yêu cầu vấn đề nghị luận là: Mở bài (3). Bởi vì nó nêu bật được nội dung mà đề bài yêu cầu.
Câu 2 (trang 113 SGK ngữ văn 12 tập 2)
a.
Vấn đề được triển khai trong đoạn văn:
(1) Quyền tự do và độc lập
(2) Bài thơ “Tống biệt hành” – Thâm Tâm
(3) Sự sâu sắc và độc đáo trong tác phẩm “Chí Phèo” của Nam Cao
– Mở bài góp một vai trò quan trọng trong việc trình bày một vấn đề nghị luận. Mở bài giúp cho ta hiểu và nhìn nhận được khái quát vấn đề mà bài viết hướng tới.
b.
Hấp dẫn của các mở bài trên là:
(1) Khẳng định mọi người sinh ra đều có quyền độc lập, nêu hai bản tuyên ngôn của Pháp và Mĩ
(2) Liên hệ Thâm Tâm với Thôi Hiệu, Hoàng Hạc lâu với Tống biệt hành.
(3) So sánh Chí Phèo của Nam Cao với những tác phẩm cùng đề tài trước đó.
Câu 3 (trang 113 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
– Phần mở bài cần đáp ứng yêu cầu: Ngắn gọn, súc tích, thể hiện được nội dung của đề bài một cách ấn tượng.
2.2. Phần kết bài
Câu 1 (trang 113 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
– Phần kết bài phù hợp với vấn đề nghị luận là: (2) bởi vì, kết bài này tóm gọn được nội dung của đề bài, thể hiện sự yêu mến đối với tác phẩm.
Câu 2 (trang 115 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
– Nội dung của văn bản:
(1) Khẳng định quyền tự do và độc lập
(2) Khẳng định giá trị của tác phẩm trong lòng người đọc
– Tác động đến người đọc: Cả hai cách kết bài trên đều tạo ấn tượng với người đọc bởi cách tóm gọn nội dung và khẳng định giá trị của tác phẩm.
Câu 3 (trang 115 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
– Phần kết bài cần đáp ứng yêu cầu: Tóm lại được nội dung đề bài yêu cầu, khẳng định giá trị của vấn đề mà đề bài đề cập tới.
– Đáp án C
2.3. Luyện tập
Câu 1 (trang 116 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
– Giống: Đều giới thiệu được vấn đề cần nghị luận
– Khác
(1)
(2)
Đi từ tác giả, tác phẩm đến vấn đề cần nghị luận
Mở bài gián tiếp, dẫn dắt từ vấn đề bi kịch của con người.
Câu 2 (trang 116 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
– Mở bài và kết bài chưa đạt yêu cầu bởi:
+ Mở bài không đề cập được vấn đề cần nghị luận
+ Không tóm gọn và đánh giá được vấn đề nghị luận
– Cần chú ý khi viết lại mở bài và kết bài:
+ Mở bài: Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm và nêu được hình tượng nhân vật Mị
+ Kết bài: Cần đánh giá được hình tượng nhân vật Mị
Câu 3 (trang 117 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
– Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, giới thiệu hình tượng sóng và khát vọng tình yêu trong bài thơ
– Kết bài: Khái quát hình tượng sóng, đánh giá và nêu mối quan hệ giữa sóng với khát vọng tình yêu.
Trên đây TaiLieuViet.vn đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Soạn bài Rèn luyện kĩ năng mở bài, kết bài, trong văn nghị luận. Để có kết quả cao hơn trong học tập, TaiLieuViet xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Đề thi học kì 1 lớp 12, Soạn văn 12, Soạn bài lớp 12, Học tốt Ngữ văn 12, Tài liệu học tập lớp 12 mà TaiLieuViet tổng hợp và đăng tải.
