Soạn bài Em bé thông minh – Nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian trang 56 gồm có phần yêu cầu, phần đáp án chuẩn và phần giải thích, hướng dẫn chi tiết cho từng câu hỏi có trong cuốn sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 tập 1 thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo.

Bản quyền tài liệu thuộc về TaiLieuViet. Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép với mục đích thương mại.

Chuẩn bị đọc

Em có suy nghĩ gì về các thử thách với nhân vật em bé trong truyện Em bé thông minh?

Hướng dẫn trả lời:

Các thử thách với nhân vật em bé trong truyện Em bé thông minh là các thử thách về trí thông minh và sự nhanh nhạy. Các thử thách được sắp xếp theo độ khó tăng dần, và phạm vi, đối tượng thử thách ngày càng tăng hơn. Từ đó giúp thể hiện được sự thông minh hơn người của cậu bé.

>> Xem thêm các lời giải khác tại Em có suy nghĩ gì về các thử thách với nhân vật em bé trong truyện Em bé thông minh?

Trải nghiệm cùng văn bản

Theo dõi 1 trang 57 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Câu văn nào thể hiện ý kiến của tác giả về truyện Em bé thông minh?

Hướng dẫn trả lời:

Câu văn thể hiện ý kiến của tác giả về truyện Em bé thông minh là: “Trong truyện Em bé thông minh, thông qua bốn lần thử thách, nhân vật em bé đã đề cao trí tuệ của nhân dân”.

Theo dõi 2 trang 58 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Theo tác giả, tại sao thử thách thứ tư là quan trọng nhất?

Hướng dẫn trả lời:

Theo tác giả, thử thách thứ tư là thử thách quan trọng nhất, bởi vì:

– Đây là thử thách khó nhất mà cậu bé đối diện, và nó mang tầm quốc gia, người tham gia giải đố có tất cả quan lại trong triều và cả sứ thần, nếu cậu bé giải được, sẽ khẳng định được trí tuệ của cậu bé trên tất cả mọi người

– Đây là thử thách mang tính quyết định đến uy tín, thể diện và vận mệnh của quốc gia, bởi nó là phép thử của nước láng giềng đang lăm le xâm chiếm nước ta, nhờ có cậu bé thông minh giải được mà khiến chúng phải dè chừng, không dám đem quân tiến đánh nữa

Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1 trang 58 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Em hãy xác định ý kiến lớn, ý kiến nhỏ của văn bản dựa vào sơ đồ sau:

Soạn bài Em bé thông minh - Nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian

Hướng dẫn trả lời:

Ý kiến lớn (Về nhân vật em bé thông minh)

Em bé thông minh là nhân vật chứa đựng kết tinh của trí tuệ dân gian Việt Nam

Ý kiến nhỏ 1

Thông qua thử thách đầu tiên (gắn với câu hỏi thứ nhất) tác giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo.

Ý kiến nhỏ 2

Ở thử thách thứ 2 và thứ 3 (gắn với câu hỏi thứ 2 và thứ 3) tác giả dân gian muốn khẳng định sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian, qua đó bày tỏ ước mơ về một xã hội mà mọi ràng buộc chặt chẽ của quan niệm phong kiến về các tầng lớp người trong xã hội đề được nới lòng và cởi bỏ.

Ý kiến nhỏ 3

Ở thử thách thứ tư, người kể chuyện đã nâng nhân vật em bé lên một tầm cao mới, vượt lên cả triều đình hai nước, nhấn mạnh vị thế áp đảo của trí tuệ dân gian so với trí tuệ cung đình.

Câu 2 trang 58 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Văn bản được viết ra nhằm mục đích gì? Xác định nội dung chính của văn bản.

Hướng dẫn trả lời:

– Văn bản được viết ra nhằm mục đích: đề cao trí tuệ dân gian Việt Nam được kết tinh trong hình ảnh cậu bé thông minh

– Nội dung chính của văn bản: Thông qua 4 câu đố (4 thử thách) với độ khó và mức độ, phạm vi tăng dần, câu chuyện đã đề cao trí thông minh và sự khôn ngoan dân gian, từ đó tạo nên tiếng cười hồn nhiên, giải trí.

Câu 3 trang 58 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Chỉ ra các câu văn thể hiện ý kiến nhỏ, lí lẽ, bằng chứng trong đoạn văn sau:

Câu văn thể hiện:

– Ý kiến nhỏ: Thông qua thử thách đầu tiên (gắn với câu hỏi thứ nhất), tác giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo.

– Lí lẽ: Thử thách đầu tiên là một tình huống thử thách tư duy và việc sử dụng ngôn ngữ.

– Bằng chứng: Trước câu hỏi khó, em bé đã đáp trả lại bằng việc ra lại câu hỏi cho người đố, để chỉ ra rằng, đây là một câu hỏi không thể có câu trả lời.

Câu 4 trang 59 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Nhận xét về cách triển khai lí lẽ, bằng chứng trong đoạn ba. Cách triển khai lí lẽ và bằng chứng ấy có tác dụng gì trong việc thực hiện mục đích của văn bản?

Hướng dẫn trả lời:

– Nhận xét về cách triển khai lí lẽ, bằng chứng trong đoạn 3: Đoạn 3 đưa ra lí lẽ hợp lí (Ở thử thách thứ 2 và thứ 3, tác giả dân gian muốn khẳng định sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian, qa đó bày tỏ ước mơ về một xã hội mà mọi ràng buộc chặt chẽ của quan niệm phong kiến về các tầng lớp người trong xã hội đều được nới lỏng và cởi bỏ). Sau đó đưa ra các bằng chứng cụ thể (từ tác phẩm Cậu bé thông minh) làm dẫn chứng để phân tích và bàn luận, làm rõ cho lí lẽ đã được đưa ra ở đầu đoạn.

– Cách triển khai lí lẽ và bằng chứng ấy có tác dụng: giúp cho lí lẽ được đưa ra trở nên hợp lí, logic và góp phần làm rõ cho mục đích của văn bản – chứng minh nhân vật cổ tích em bé thông minh là nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian. 

Câu 5 trang 59 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Em hãy chỉ ra các đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học trong văn bản Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian dựa vào bảng sau (làm vào vở).

Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học

Biểu hiện trong văn bản Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian

Thể hiện rõ ý kiến của người viết về tác phẩm cần bàn luận

Đưa ra lí lẽ là những lí giải, phân tích tác phẩm

Bằng chứng được dẫn ra từ tác phẩm để làm rõ cho lí lẽ

Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo trình tự hợp lí

Hướng dẫn trả lời:

Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học

Biểu hiện trong văn bản Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian

Thể hiện rõ ý kiến của người viết về tác phẩm cần bàn luận

– Trong truyện Em bé thông minh, thông qua bốn lần thử thách, nhân vật em bé đã đề cao trí tuệ của nhân dân.

Đưa ra lí lẽ là những lí giải, phân tích tác phẩm

– Thông qua thử thách đầu tiên, tác giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo

– Khẳng định sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian, qua đó bày tỏ ước mơ về một xã hội mà mọi ràng buộc chặt chẽ của quan niệm phong kiến về các tầng lớp người trong xã hội đều được nới lỏng và cởi bỏ

– Ở thử thách thứ tư, người kể chuyện đã nâng nhân vật em bé lên một tầm cao mới, vượt lên cả triều đình hai nước, nhấn mạnh vị thế áp đảo của trí tuệ dân gian so với trí tuệ cung đình, đây là một cách nói phóng đại thường gặp trong truyện dân gian.

Bằng chứng được dẫn ra từ tác phẩm để làm rõ cho lí lẽ

– Bằng chứng là những câu đố và cách giải đố của em bé thông minh được trích ra từ câu chuyện cổ tích Em bé thông minh

Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo trình tự hợp lí

– Mỗi ý kiến nhỏ được trình bày thành một đoạn văn cụ thể, được sắp xếp theo đúng trình tự các thử thách xảy ra trong câu chuyện

– Các lí lẽ được xuất hiện ở trong từng đoạn văn. Sau khi nêu ra lí lẽ, thì mới trình bày các bằng chứng để làm rõ lí lẽ đó.

Câu 6 trang 59 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Văn bản trên giúp em biết thêm điều gì về truyện cổ tích Em bé thông minh?

Hướng dẫn trả lời:

>> Học sinh tham khảo đáp án tại đây: Văn bản “Em bé thông minh – Nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian” giúp em biết thêm điều gì về truyện cổ tích Em bé thông minh? 

————————————————-

>> Tiếp theo: Soạn bài Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen

Trên đây là tài liệu Soạn bài Em bé thông minh – Nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian lớp 7. Ngoài ra, mời các bạn tham khảo thêm đề thi giữa kì 1 lớp 7, đề thi học kì 1 lớp 7, đề thi giữa kì 2 lớp 7 và đề thi cuối kì 2 lớp 7 tất cả các môn. Chúc các bạn học tập tốt và đạt kết quả cao trong năm học này.