Soạn bài Đô-xtôi-ép-xki hướng dẫn các bạn đọc – hiểu bài đọc thêm Đô-xtôi-ép-xki của Xtê-phan Xvai-gơ. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp các bạn chuẩn bị bài trước khi đến lớp hiệu quả, hiểu hơn về chân dung nhà văn Đô-xtôi-ép-xki cũng như tài hoa trong việc khắc họa nhân vật của Xvai-gơ.

1. Soạn bài: Đô-xtôi-ép-xki (X.Xvai-Gơ) mẫu 1

1.1. Câu 1 (trang 65, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

Những nét đặc biệt về tính cách và số phận của Đô-xtoi-ep-xki:

– Tính cách:

+ Giàu ý chí nghị lực vươn lên, vượt qua mọi thiếu thốn và nỗi đau

+ Giàu tình yêu nước: ông luôn nghĩ về nước Nga, chịu hàng thế kỉ dằn vặt để chắt lọc nên những vinh quang cho Tổ quốc, dân tộc mình.

+ Giàu lòng đam mê nghệ thuật và tình yêu thương đối với con người

– Số phận:

+ Chịu nhiều khổ đau, thiếu thốn về vật chất và tinh thần

+ Là người khách chuyên cần của hiệu cầm đồ.

+ Làm việc suốt đêm trong cơn đau đẻ của vợ

+ Sống giữa giống người chấy rận

+ Bệnh tật…

+ Từng có thời điểm sống lưu vong , phải quỳ gối trước nhiều kẻ thấp hèn.

1.2. Câu 2 (trang 65, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

Hiệu quả của lối cấu trúc những hình ảnh trái ngược: làm đối lập giữa đời sống vật chất và tinh thần, sự sự thiếu thốn, vất vả với những điều lớn lao vĩ đại trong ông. Từ đó, làm sáng ngời hình ảnh chân dung và con người của ông.

1.3. Câu 3 (trang 65, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

– Biện pháp so sánh: “Tác phẩm…là rượu ngọt”, “đếm các ngày như trước đây đếm cái cọc của trại giam”, “trở về như một kẻ hành khất”, “lời như sấm sét”

– Biện pháp ấn dụ: “quả đã được cứu thoát, vỏ khô rụng xuống”, “thành phố ngàn tháp chuông”

– Tác dụng: Hình ảnh ẩn dụ, so sánh thuộc lĩnh vực tôn giáo. Mục đích muốn nâng lên thành hình ảnh vị thánh, một con người siêu phàm.

1.4. Câu 4 (trang 65, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

Việc Xvai – cơ luôn gắn Đô – xtôi – ép – xki với bối cảnh thời sự chính trị và văn chương có tác dụng

– Một nhà văn vĩ đại không thể tồn tại riêng lẻ mà phải đặt trong quan hệ gắn bó với bối cảnh của dân tộc, đất nước

→ Biện pháp tô đậm chân dung nhân vật: gắn hình tượng con người trên khung cảnh rộng lớn.

– Thiên tài có thể bị đè nén bởi số phận, nhưng cũng có thể tác động trở lai xã hội.

2. Soạn bài: Đô-xtôi-ép-xki (X.Xvai-Gơ) mẫu 2

2.1. Tìm hiểu chung

a. Tác giả

  • Xtê-phan Xvai-gơ (1881 – 1942)
  • Ông là một nhà văn người Áo gốc Do Thái
  • Những sợi dây đàn bằng bạc là tác phẩm thơ đầu tiên năm 1901, đánh dấu cho sự khởi đầu cho sự nghiệp văn học của ông.
  • Ông là người thích đi đây đi đó cho nên cả cuộc đời ông từng đi chi du sơn thủy nhiều nơi. Và trong những chuyến đi ấy ông tham gia vào các tổ chức văn học để chống lại chiến tranh.
  • Sau những năm tháng đi khắp nơi ông đến Mỹ và cho ra đời tập hồi kí thế giới ngày hôm qua rồi cùng vợ qua Bra-xin.
  • Ông là một người nghệ sĩ đa tài bởi ông không đơn thuần chỉ là một nhà thơ hơn thế nữa ông còn làm thơ, viết kịch và đặc biệt thành công trong việc viết lại chân dung những nhà văn nổi tiếng như Đô-xtôi-ep-xki, Ban-dắc…
  • Tác phẩm có tên đầy đủ là Phê-đo Mi-Khai-lovich Đô-xtôi-ép-xki. Nhân vật này chính là một nhà văn người Nga cả đời thanh khiết đấu tranh vì chính nghĩ. Chính vì thế mà ông chống lại chế độ Nga hoàng nên bị kết án tử hình sau giảm còn án chung thân. Trong suốt thời gian dài ông phải sống trong cảnh nghèo đói nợ nần, bệnh tật. Cuộc sống đối ông thật là cùng cực bế tắc hay nói đúng hơn đó chính là bi kịch. Tuy nhiên cả đời ông tôn thờ một tư tưởng đó chính là tự do và dân chủ. Chính vì vậy hai yếu tố ấy luôn luôn xuất hiện trong những bài văn của ông. Tác phẩm của ông thì không chịu cảnh tù đày như ông mà nó có sức ảnh hưởng rất lớn đến văn xuôi hiện đại thế kỉ XX. Cảm phục trước một bậc tiền bối cha ông chỉ là một nhà văn cầm bút nhưng lại biết cầm bút để đánh vào những thối nát của xã hội nhà văn Xvai-gơ đã dành ngòi bút của mình để viết về ông
  • Thể loại: thuộc thể loại chân dung văn học, tác giả xen kẽ những điều có thật về cuộc đời của nhà văn với những đánh giá suy nghĩ của mình. Tác giả không ngại bộc lộ cảm xúc của mình khi vẽ lên chân dung nhà văn lớn ấy. Có nghĩa là bài văn này mang đậm cảm xúc chủ quan của tác giả
  • Chân dung văn học là một thể loại đứng giữa tiểu sử-tiểu thuyết-phê bình văn học
  • Bố cục: 3 đoạn
    • Đoạn 1: từ đầu đến hàng thế kỉ dằn vặt: Đoạn nói lên nỗi khổ về vật chất và tinh thần cùng sự vượt lên của nhà văn
    • Đoạn 2: tiếp đến người bị hành khổ này: Đoạn văn nói lên vinh quang và cay đắng trong cuộc đời nhà văn nổi tiếng
    • Đoạn 3: còn lại: cái chết của ông và sự thương xót yêu mến, khâm phục của nhân dân dành cho ông, tác dụng to lớn tỏa ra từ cuộc đời và văn chương của ông đối với nước Nga

2.2. Tìm hiểu chi tiết

2.2.1. Cuộc đời đầy đau khổ của một nhà văn nổi tiếng Đô-xtôi-ép-xki

  • Hai thời điểm quan trọng được gọi là đối lập trong cuộc sống của Đô-xtôi-ép-xki:
    • Thời điểm thứ nhất: kiếp sống của một kẻ lưu vong, sống động với cảnh tượng bần cùng: tờ sét cuối cùng, hiệu cầm đồ, phòng làm việc, cơn động kinh, tiền nợ.

-> có thể nói đó chính là thời gian khổ cực nhất của nhà văn. Cảnh tương thiếu thốn về vật chất để trở thành một kẻ sống lưu vong. Tất cả nợ nần đổ ập hết lên đầu nhà văn

    • Thời điểm thứ hai: đó là khi ông trở về Tổ Quốc trong tiếng hò reo của mọi người. Đó là “một giây hạnh phúc tuyệt đỉnh” cuối cùng của cuộc đời ông. Và sau khi đã hoàn thành sứ mệnh của mình nhà văn trút hơi thở cuối cùng.
  • Những nét mâu thuẫn trong chính con người nhà văn và sự vượt lên của nhà văn
    • Những tình cảm mãnh liệt trong cơ thể yếu đuối: ở đây là mâu thuẫn giữa con người ông và hoàn cảnh. Ông có một cơ thể yếu đuối song cái tình cảm trong ông lại bao la dạt dào không giới hạn. Cơ thể thì yếu đuối mang cơn bệnh thần kinh nhưng trái tim ấy phải tìm đến những cơ hội thấp hèn, bị giày vò vì hoàn cảnh
    • Số phận vùi dập thiên tài nhưng thiên tài lại tự cứu vãn bản thân bằng lao động. Thế nhưng tinh thần thép ấy đạt đến vinh quang vẫn không thể thoát khỏi đau khổ. Tuy nhiên ta cũng phải ghi nhận một điều rằng nhà văn quả là một người có ý chí
    • Không những thế ông còn bị lưu đày rồi trở thành xứ giả của xứ sở mình. con người đầy mâu thuẫn và cô đơn mang lại cho đất nước một sự hòa giải và kiềm chế một lần

2.2.2. Nghệ thuật khắc họa chân dung nhà văn

  • Nghệ thuật tương phản: những khó khăn gian khổ tương phản đối lập với những khát khao và tình thương trong con người nhà văn. Hai cái đó mâu thuẫn tương phản nhau để làm rõ một con người. Đó là một nhà văn có một trái tim vĩ đại vượt qua mọi hoàn cảnh trông gai
  • Nghệ thuật ẩn dụ, so sánh: Xvai-Gơ tập trung vào khắc họa chân dung của nhà văn lớn qua sứ mệnh và vai trò. Nhà văn Đô-xtôi-ép-xki được mô tả từ một người khốn khổ bị chà đạp thành một người tiên thánh siêu phàm

2.3. Tổng kết

  • Xvai-gơ đã tập trung miêu tả một nhà văn lớn bằng những gì cao cả nhất. Hoàn cảnh càng phũ phàng bao nhiêu thì con người càng tỏa sáng bấy nhiêu.

3. Soạn bài: Đô-xtôi-ép-xki (X.Xvai-Gơ) mẫu 3

3.1. Tác giả & tác phẩm

1. Tác giả

Xte – phan – Xvai – gơ (1881- 1942): nhà văn Áo gốc Do Thái, trưởng thành trong môi trường tri thức của Viên – một trung tâm văn hóa nghệ thuật thời trước Chiến Tranh thế giới thứ hai. Ông từng làm thơ, viết kịch, truyện. Đặc biệt, những tiểu luận và chân dung văn học của ông đã được biết tới rộng rãi ở Châu Âu và thế giới.

2. Tác phẩm

Tiểu thuyết của Đô – xtôi – ép – xki là huyền thoại về nhân loại mới, thoát ra tự đáy tâm hồn Nga.

Tác phẩm được viết theo thể loại chân dung văn học hay còn gọi là tiểu sử, truyện danh nhân.

3.2. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 65 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):

* Số phận nghiệt ngã

– Trước cửa tò vò của ngân hàng, ông đang chờ ngày lại ngày.

– Là người khách chuyên cần của hiệu cầm đồ.

– Làm việc suốt đêm trong cơn đau đẻ của vợ

– Sống giữa giống người chấy rận

– Bệnh tật…

→ Những yếu tố biểu hiện đẩy nhân vật vào chỗ tận cùng của nghiệt ngã đầy bi kịch.

* Tính cách mâu thuẫn

– Tình cảm mãnh liệt trong cơ thể của con bệnh thần kinh.

– Phải tìm đến những cơ hội thấp hèn để cho tròn khát cao cả.

– Số phận vùi đắp thiên tài nhưng thiên tài tự cứu vãn bằng lao động và tự đốt cháy trong lao động.

– Chịu hàng thế kỉ dằn vặt để chắt lọc nên những vinh quang cho Tổ quốc, dân tộc mình.

→ Nơi tận cùng của bế tắc, Đô – xtôi – ép – xki đã tỏa sáng vinh quang cho vinh quang của Tổ quốc và dân tộc.

Câu 2 (trang 65 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):

Hiệu quả của lối cấu trúc những hình ảnh trái ngược khi thể hiện chân dung của Đô – xtôi – ép – xki được thể hiện:

– Trong câu: “Nước Nga tiếng gọi vĩnh cửu của niềm vọng, lao động là sự giải thoát và là nỗi thống khổ của ông”.

– Trong từng đoạn: sự dằn vặt của cuộc sống hàng ngày với những tác phẩm đồ sộ,…

Những chi tiết hèn mọn đời thường – những hình ảnh cao cả khác thường của khát khao sáng tạo thiên tài.

Câu 3 (trang 65 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):

Hiệu quả của các hình ảnh so sánh, biện pháp ẩn dụ: Tác phẩm… là rượu ngọt đếm cả ngày như trước đây đếm cái cọc của trại giam – quả đã được cứu thoát vỏ khô rụng xuống.

→ Tác dụng: Đây đều là những hình ảnh ẩn dụ, so sánh thuộc lĩnh vực tôn giáo. Mục đích muốn nâng lên thành hình ảnh vị thánh, một con người siêu phàm.

Câu 4 (trang 65 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):

Việc Xvai – cơ luôn gắn Đô – xtôi – ép – xki với bối cảnh thời sự chính trị và văn chương có tác dụng:

– Một nhà văn vĩ đại không thể tồn tại riêng lẻ mà phải đặt trong quan hệ gắn bó với bối cảnh của dân tộc, đất nước.

→ Biện pháp tô đậm chân dung nhân vật: gắn hình tượng con người trên khung cảnh rộng lớn.

Trên đây TaiLieuViet.vn đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Soạn bài Đô-xtôi-ép-xki. Để có kết quả cao hơn trong học tập, TaiLieuViet xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Đề thi học kì 1 lớp 12, Soạn văn 12, Soạn bài lớp 12, Học tốt Ngữ văn 12, Tài liệu học tập lớp 12 mà TaiLieuViet tổng hợp và đăng tải.