Soạn Ngữ văn 6 Chuyện cổ nước mình gồm có phần yêu cầu, phần đáp án chuẩn và phần giải thích, hướng dẫn chi tiết cho từng câu hỏi có trong cuốn sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 tập 1 thuộc bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống.

Bản quyền tài liệu thuộc về TaiLieuViet. Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép với mục đích thương mại.

Trước khi đọc

Câu 1 trang 93 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Em biết những câu chuyện cổ nào của nước ta?

Hướng dẫn trả lời:

Những câu chuyện cổ của nước ta mà em biết là: Tấm Cám, Sọ Dừa, Thạch Sanh, Sự tích trầu cau, Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi… 

Câu 2 trang 93 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Em thích những nhân vật nào trong câu chuyện đó? Vì sao?

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

  • Em thích nhất là nhân vật ông Bụt. Vì ông rất hiền lành, tốt bụng, luôn giúp đỡ những người có số phận bất hạnh. Và ông còn có những phép thuật tài ba nữa.
  • Em thích nhất là chàng Thạch Sanh. Vì chàng vừa khỏe mạnh, chăm chỉ lại tinh thông võ nghệ. Đặc biệt là chàng có một trái tim lương thiện, luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác và tha thứ cho những người biết hối lỗi.

Trả lời câu hỏi

Câu 1 trang 95 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Cho biết dấu hiệu giúp em nhận ra thể thơ đó.

Hướng dẫn trả lời:

– Bài thơ được viết theo thể thơ lục bát.

– Dấu hiệu giúp em nhận ra thể thơ đó là:

1. Hình thức: các dòng thơ được xếp thành từng cặp, mỗi cặp gồm 1 dòng lục (6 tiếng) và 1 dòng bát (8 tiếng)

2. Gieo vần:

  • Tiếng thứ 8 dòng bát vần với tiếng thứ 6 của dòng lục tiếp theo (xa – ta; trì – đi; xưa – mưa; xa – tha; mình – minh; nhà – ta; gì – thì; sau – cau)

3. Thanh điệu:

  • Cả câu lục và bát: Tiếng thứ 6 và 8 là thanh bằng (B), còn tiếng thứ 4 trong câu là thanh trắc (T)
  • Riêng câu bát: tiếng thứ 6 là thanh huyền thì tiếng thứ 8 là thanh ngang (và ngược lại tiếng thứ 6 là thanh ngang thì tiếng thứ 8 là thanh huyền)

T

hiền

B

thì

T

lại

T

gặp

T

hiền

B

Người

B

ngay

B

thì

T

gặp

T

người

B

tiên

B

độ

T

trì

B

Mang

B

theo

B

chuyện

T

cổ

T

tôi

B

đi

B

Nghe

B

trong

B

cuộc

T

sống

T

thầm

B

thì

B

tiếng

T

xưa

B

4. Nhịp thơ: ngắt nhịp chẵn (2/2/2, 4/4, 2/4, 4/2)

Ở hiền/ thì lại gặp hiền
Người ngay thì gặp/ người tiên độ trì
Mang theo chuyện cổ/ tôi đi
Nghe trong cuộc sống/ thầm thì tiếng xưa.

Câu 2 trang 95 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Qua bài thơ, em nhận ra bóng dáng của những câu chuyện cổ nào? Tìm từ ngữ, hình ảnh gợi liên tưởng đến những câu chuyện đó.

Hướng dẫn trả lời:

Câu chuyện cổ Từ ngữ, hình ảnh gợi liên tưởng
Truyện cổ tích Tấm Cám Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà
Truyện ngụ ngôn Đẽo cày giữa đường Đẽo cày theo ý người ta
Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì
Truyền thuyết Sự tích trầu cau Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người

Câu 3 trang 95 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

  • nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
  • thương người rồi mới thương ta
  • yêu nhau
  • công bằng, thông minh
  • độ lượng lại đa tình, đa mang
  • nặng sâu tình người
  • rạng ngời lương tâm

Câu 4 trang 95 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Chỉ còn chuyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình.

Tình cảm của nhà thơ với những câu chuyện cổ được thể hiện như thế nào qua hai dòng thơ trên?

Hướng dẫn trả lời:

Qua câu thơ, chúng ta thấy được sự yêu thương, quý trọng, nâng níu của nhà thơ dành cho những câu chuyện cổ. Bởi những câu chuyện cổ ấy là những kỷ vật tinh thần vô giá mà cha ông để lại cho con cháu. Nhờ những câu chuyện ấy, mà chúng ta hiểu được lối sống, tình cảm của cha ông ta ngày trước, cũng như học được những bài học tình người ấm áp mà ông cha ta đã đúc kết và truyền lại cho con cháu. 

Câu 5 trang 95 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Tôi nghe chuyện cổ thầm thì
Lời cha ông dậy cũng vì đời sau.

Hai dòng thơ trên gợi cho em những suy nghĩ gì?

Hướng dẫn trả lời:

Hai dòng thơ gợi cho em những suy nghĩ sau:

– Tôi nghe chuyện cổ thầm thì:

  • Những câu chuyện cổ luôn hiện hữu trong tâm trí, trái tim của tác giả, bởi tác giả vô cùng yêu thích, quý trọng những câu chuyện ấy
  • Những câu chuyện cổ có nội dung, lời kể mộc mạc, giản dị như lời tâm tình của cha ông

– Lời cha ông dậy cũng vì đời sau: những câu chuyện cổ không đơn thuần được sáng tác để giải trí, mà bên trong mỗi câu chuyện đều ẩn chứa những bài học, lời răn dạy về cách sống, đạo lý làm người mà cha ông muốn truyền lại cho con cháu

Câu 6 trang 95 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Vì sao với nhà thơ, những câu chuyện cổ “Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm”?

Hướng dẫn trả lời:

Với nhà thơ, những câu chuyện cổ “Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm” bởi vì dù thời gian trôi qua, xã hội ngày càng phát triển, thì những bài học, những giá trị cuộc sống mà các câu chuyện cổ truyền tải vẫn giữ nguyên ý nghĩa, giá trị cao cả của nó, không hề bị cũ hay chìm vào quá khứ.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) nêu cảm nhận của em về đoạn thơ sau:

Đời cha ông với đời tôi
Như con sông với chân trời đã xa
Chỉ còn chuyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình.

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý viết đoạn văn nêu cảm nhận về đoạn thơ theo từng câu để đảm bảo dung lượng và nội dung đoạn văn:

– Câu 1: Giới thiệu chung về đoạn thơ (nằm ở vị trí nào trong bài thơ, thông tin bài thơ và tác giả)

– Câu 2, 3: Phân tích hình ảnh so sánh ở hai câu thơ đầu (so sánh sự vật nào với sự vật nào, tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong việc thể hiện nội dung, tình cảm của tác giả)

– Câu 4, 5: Phân tích hai câu thơ cuối:

  • Giá trị, ý nghĩa của truyện cổ đối với người đọc
  • Giải thích, phân tích hình ảnh “nhận mặt cha ông của mình” (hiểu biết về lối sống, suy nghĩ, khát vọng, tập tục của cha ông qua các câu chuyện cổ)

– Câu 6, 7: Tình cảm, cảm xúc của em dành cho khổ thơ và truyện cổ nước ta

>> Xem các đoạn văn mẫu tại đây: Đoạn văn cảm nhận về đoạn thơ Đời cha ông với đời tôi lớp 6

————————————————-

>> Tiếp theo: Soạn Cây tre Việt Nam

Ngoài bài Soạn Ngữ văn 6 Chuyện cổ nước mình trên đây, chúng tôi còn biên soạn và sưu tầm chọn lọc nhiều đề thi KSCL đầu năm lớp 6, đề thi giữa kì 1 lớp 6, đề thi học kì 1 lớp 6, đề thi giữa kì 2 lớp 6 và đề thi học kì 2 lớp 6 tất cả các môn. Mời quý thầy cô, phụ huynh và các em học sinh tham khảo.

Mời các bạn tham khảo thêm các bài văn mẫu thuộc chủ đề Miền cổ tích:

  • Kể lại một truyện cổ tích bằng lời văn của em
  • Viết một bài văn khoảng 400 chữ kể lại một truyện cổ tích
  • Kể lại một truyện cổ tích bằng lời văn của em ngắn gọn
  • Kể truyện cổ tích Thạch Sanh bằng lời văn của em
  • Kể truyện cổ tích Sọ Dừa bằng lời văn của em
  • Kể truyện cổ tích Cây tre trăm đốt bằng lời văn của em
  • Kể truyện Con Rồng cháu Tiên bằng lời văn của em
  • Kể truyện Sơn Tinh Thủy Tinh bằng lời văn của em
  • Kể truyện Thánh Gióng bằng lời văn của em
  • Kể chuyện Tấm Cám bằng lời văn của em
  • Đóng vai nhân vật Thạch Sanh kể lại câu chuyện Thạch Sanh
  • Đóng vai Lý Thông kể lại câu chuyện Thạch Sanh