Soạn văn 6 KNTT Bài học đường đời đầu tiên gồm có phần yêu cầu, phần đáp án chuẩn và phần giải thích, hướng dẫn chi tiết cho từng câu hỏi có trong cuốn sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 tập 1 thuộc bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống.
Bản quyền tài liệu thuộc về TaiLieuViet.
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép với mục đích thương mại.
1. Trước khi đọc bài Bài học đường đời đầu tiên
Câu 1 trang 12 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Có thể em đã từng đọc một truyện kể hay xem một bộ phim nói về niềm vui hay nỗi buồn mà nhân vật đã trải qua. Khi đọc (xem) em đã có suy nghĩ gì?
Hướng dẫn trả lời:
– Truyện “Chuyện một khu vườn nhỏ” trong sách Tiếng Việt lớp 5, tập 1:
- Truyện kể về niềm vui, yêu thích của nhân vật bé Thu dành cho khu vườn trên ban công do ông mình chăm sóc, cùng nỗi buồn nhỏ khi bạn của em là Hằng luôn bảo ban công nhà em không phải là vườn.
- Sau khi đọc, em cảm nhận được tình yêu cây cỏ, tình cảm của nhân vật dành cho khu vườn nhỏ, và em cũng mong ước mình được chăm sóc cho một khu vườn xinh xắn như thế.
– Truyện cổ tích “Sự tích cây vú sữa”:
- Truyện khắc họa những cung bậc cảm xúc của cậu bé, đặc biệt là nỗi buồn và sự ân hận của cậu ở cuối câu chuyện, khi cậu nhận ra mình đã sai và sẽ không thể trở về bên mẹ như lúc trước được nữa.
- Sau khi đọc, em rất cảm động về tình mẫu tử và rút ra được bài học cho mình, rằng phải ngoan ngoãn, nghe lời mẹ, không ham chơi để không phải buồn bã và ân hận như cậu bé trong truyện.
Câu 2 trang 12 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Chia sẻ với các bạn vài điều em thấy hài lòng hoặc chưa hài lòng khi nghĩ về bản thân?
Hướng dẫn trả lời:
– Điều em hài lòng về bản thân:
- Chăm chỉ học tập, không lười biếng, ham chơi
- Luôn trung thực và thành thật, không nói dối
- Biết giúp đỡ bố mẹ những công việc nhà mà mình có thể làm được
- Là một người anh/ chị gương mẫu
- Là một người bạn hòa đồng, thân thiện, tốt bụng…
– Điều em chưa hài lòng về bản thân:
- Thỉnh thoảng còn ham chơi, chưa chú tâm vào việc học
- Chưa thực sự chăm chỉ, cố gắng học tập hết mình
- Có lần đã nói dối vì sợ bị trách phạt
- Chưa biết quan tâm đến sức khỏe của bản thân
- Chưa có những thói quen, sở thích lành mạnh
- Chưa biết cách quản lí quỹ thời gian của mình…
2. Đọc văn bản bài Bài học đường đời đầu tiên
Dự đoán trang 14 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Em dự đoán thế nào về sự việc sắp được kể?
Hướng dẫn trả lời:
Với tính cách kiêu căng, xốc nổi, thích bày trò nghịch dại và xem thường kẻ yếu của Dế Mèn (được kể ở phần trước), thì dự đoán rằng Dế Mèn sắp bắt nạt kẻ yếu là Dế Choắt và bày trò chọc phá những nhân vật khác.
Theo dõi trang 16 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Lúc rủ Dế Choắt trêu chị Cốc, Dế Mèn có nghĩ đến hậu quả không.
Hướng dẫn trả lời:
Lúc rủ Dế Choắt trêu chị Cốc, Dế Mèn hoàn toàn không nghĩ đến hậu quả
Theo dõi trang 18 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Điều gì đã xảy ra với Dế Choắt? Dế Mèn đã làm gì khi chứng kiến điều đó?
Hướng dẫn trả lời:
- Dế Choắt đã bị chị Cốc nhận nhầm là kẻ chọc phá, nên bị chị Cốc giáng cho những cái mổ bằng cái mỏ như dùi sắt, chọc xuyên cả đất, đau đớn quằn quại
- Khi chứng kiến điều đó, Dế Mèn núp tận đáy đất, khiếp sợ nằm im thin thít
3. Trả lời câu hỏi bài Bài học đường đời đầu tiên
Câu 1 trang 19 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
- Câu chuyện được kể bằng lời của nhân vật Dế Mèn
- Kể theo ngôi thứ nhất (nhân vật xưng “tôi” và kể lại câu chuyện
Câu 2 trang 19 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Đọc phần một đoạn trích, nêu một số chi tiết miêu tả Dế Mèn khiến em liên tưởng tới đặc điểm con người. Lối miêu tả này thường được sử dụng ở loại truyện nào?
Hướng dẫn trả lời:
– Một số chi tiết miêu tả Dế Mèn khiến em liên tưởng tới đặc điểm con người là:
- một chàng dế thanh niên cường tráng
- tôi đạp phanh phách vào các ngọn cỏ
- tôi vũ cánh nghe tiếng phành phạch giòn giã
- tôi bước đi bách bộ, đôi cánh bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.
- người tôi rung rinh một màu bóng mỡ soi gương được
- cái đầu to ra và nổi từng tảng rất bướng
- tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm
- tôi đi đứng oai vệ
- tôi tợn lắm, dám cà khịa với tất cả bà con trong xóm…
– Lối miêu tả này thường được sử dụng trong truyện ngụ ngôn, truyện cổ tích về loài vật
Câu 3 trang 19 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Em thích hoặc không thích điều gì trong cách Dế Mèn tự miêu tả và đánh giá về bản thân ở phần một? Vì sao?
Hướng dẫn trả lời:
– Trong cách Dế Mèn tự miêu tả và đánh giá về bản thân ở phần một, em:
- Thích sự tự tin về cơ thể, sự khỏe mạnh và lối sống lành mạnh của Dế Mèn – vì sự tự tin là một đức tính tốt và quan trọng trong cuộc sống
- Không thích sự kiêu căng, khoe khoang, hợm hĩnh, trịch thượng khi đối xử với người khác của Dế Mèn – vì đó là hành động xấu tính, không phải
Xem thêm: Em thích hoặc không thích điều gì trong cách Dế Mèn tự miêu tả và đánh giá về bản thân ở phần một?
Câu 4 trang 19 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Dế Mèn đã nói gì khi sang thăm nhà Dế Choắt và khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ? Những lời nói đó thể hiện thái độ gì của Dế Mèn?
Hướng dẫn trả lời:
– Khi sang thăm nhà Dế Choắt, Dế Mèn đã tỏ ra xem thường, chê bai ngôi nhà của Dế Choắt:
- Chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế
- Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng
- Chú mày có lớn mà chẳng có khôn
– Khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ, Dế Mèn chưa nghe hết câu đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài, rồi với điệu bộ khinh khỉnh lập tức mắng Dế Choắt xối xả rồi bỏ về nhà
⇒ Tất cả thể hiện thái độ trịch thượng, khinh thường bạn bè, vô tâm, không biết quan tâm giúp đỡ người khác của Dế Mèn
Câu 5 trang 19 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Chứng kiến cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn đã có những cảm xúc, suy nghĩ gì? Những cảm xúc, suy nghĩ đó cho thấy sự thay đổi nào ở Dế Mèn?
Hướng dẫn trả lời:
- Chứng kiến cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn vô cùng hốt hoảng, đau lòng, thương xót và hối hận về hành động ngu ngốc, bồng bột của mình
- Những cảm xúc, suy nghĩ đó cho thấy Dế Mèn đã nhận ra lỗi lầm của bản thân, và đã biết phải thay đổi bản thân mình để không phạm phải sai lầm tai hại như thế nữa
Câu 6 trang 19 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Theo em, từ những trải nghiệm đáng nhớ, Dế Mèn đã rút ra được bài học gì?
Hướng dẫn trả lời:
Theo em, từ những trải nghiệm đáng nhớ, Dế Mèn đã rút ra được bài học là: Ở đời không nên kiêu căng, xốc nổi, bắt nạt kẻ yếu. Tính kiêu ngạo, nóng vội của tuổi trẻ có thể làm hại người khác, khiên ta phải ân hận suốt đời.
Xem thêm: Từ những trải nghiệm đáng nhớ, Dế Mèn đã rút ra được bài học gì
Câu 7 trang 19 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
Nêu hình dung của em về nhân vật Dế Choắt. Nếu gặp một người bạn có đặc điểm giống như Dế Choắt, em sẽ đối xủ với bạn như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Học sinh trả lời theo hình dung của mình.
Gợi ý:
- Em hình dung Dế Choắt là một nhân vật có ngoại hình nhỏ bé, yếu đuối nhưng có tấm lòng và trái tim lương thiện, biết yêu quý, bao dung cho lỗi lầm của người khác
- Nếu có một người bạn giống như Dế Choắt, thì em sẽ quan tâm giúp đỡ bạn ấy thật nhiều
4. Viết kết nối với đọc: Kể lại một sự việc trong Bài học đường đời đầu tiên
Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) kể lại một sự việc trong đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên bằng lời của một nhân vật do em tự chọn.
Hướng dẫn trả lời:
1. Hướng dẫn viết:
– Câu 1: Giới thiệu bản thân (đóng vai nào trong câu chuyện Bài học đường đời đầu tiên) và bối cảnh xuất hiện (đang ở nhà, đang dọn dẹp, đang kiếm ăn…)
– Câu 2, 3, 4, 5: Kể lại các sự việc diễn ra xung quanh. Gợi ý:
- Dế Choắt nhờ Dế Mèn đào thông hang sang nhà Dế Mèn để khi tối lửa tắt đèn giúp đỡ nhau
- Chị Cốc đang kiếm ăn thì nghe thấy tiếng trêu chọc, quyết tìm ra kẻ đó để trả thù
- Dễ Mèn thấy Dế Choắt ra đi vì trò nghịch dại của mình, quyết tâm sửa chữa và thay đổi
– Câu 7: Cảm nghĩ của em (nhân vật em đóng vai) về chuyện vừa xảy ra
2. Học sinh tham khảo đoạn văn sau:
Tôi là Dế Choắt, sáng hôm nay, tôi đã được đón tiếp một người bạn đồng trang lứa mà mình luôn ngưỡng mộ – đó là anh Dế Mèn. Ngay từ xa, tôi đã nhận ra bóng dáng oai vệ, hùng dũng của anh ấy. Tuy nhiên, khi vừa bước vào nhà tôi, anh ấy đã cất giọng hống hách, ra sức chê bai ngôi nhà thật luộm thuộm và tuềnh toàng. Tuy rất buồn nhưng tôi vẫn đon đả mời anh Dế Mèn xơi nước. Sau đó, lấy hết dũng khí, tôi ngập ngừng mở lời nhờ anh Mèn đào giúp mình một cái ngách sang nhà anh ấy, phòng khi tối lửa tắt đèn thì giúp đỡ nhau. Ngờ đâu, tôi còn chưa nói dứt lời, thì anh ấy đã đứng phắt dậy, hếch răng lên, xì một hơi rõ dài, rồi dùng điệu bộ khinh khỉnh, mắng thẳng vào mặt tôi té tát. Sau đó, trong lúc tôi còn đang bàng hoàng, ngơ ngác, anh ấy bỏ về nhà. Tôi đã rất thất vọng và buồn bã về sự lạnh lùng và dửng dưng của anh ấy. Thật mong rằng sau này anh ấy sẽ thay đổi tính cách đó.
5. Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên Ngắn gọn
>> Xem bài soạn văn ngắn gọn nhất tại đây: Soạn Bài học đường đời đầu tiên lớp 6 sách Kết nối tri thức Ngắn gọn
6. Tóm tắt văn bản Bài học đường đời đầu tiên
Tham khảo các đoạn văn tóm tắt ngắn gọn tại đây Tóm tắt Bài học đường đời đầu tiên ngắn gọn
7. Luyện tập văn bản Bài học đường đời đầu tiên
Học sinh tham khảo các bài văn mẫu hay liên quan đến văn bản Bài học đường đời đầu tiên tại đây:
- Viết đoạn văn kể lại một sự việc trong đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên bằng lời của một nhân vật
- Đóng vai Dế Mèn kể lại Bài học đường đời đầu tiên
- Nêu cảm nhận về bức chân dung tự họa của Dế Mèn lớp 6
8. Tìm hiểu chung Bài học đường đời đầu tiên
a. Tác giả Tô Hoài
– Năm sinh: 1920 – 2014
– Tên khai sinh: Nguyễn Sen
– Bút danh: Tô Hoài
– Quê quán: Hà Nội
– Phong cách sáng tác:
- là nhà văn có vốn sống phong phú;
- năng lực quan sát và miêu tả tinh tế;
- lối văn giấu hình ảnh nhịp điệu;
- ngôn ngữ chân thực, gần gũi với đời sống
– Tác phẩm: ông đã đóng góp cho nền văn học hiện đại Việt Nam hơn 100 tác phẩm, trong đó có nhiều truyện viết cho thiếu nhi như: Võ sĩ Bọ Ngựa, Dê và Lợn, Đôi ri đá, Dế Mèn phiêu lưu kí, Đảo hoang, Chuyện nỏ thần, Nhả Chử…
b. Tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên
– Xuất xứ: trích Chương 1: Tôi sống độc lập từ thuở bé – một sự ngỗ nghịch đáng ân hận suốt đời, tiểu thuyết Dế Mèn phiêu lưu kí
– Hoàn cảnh sáng tác:
- Năm 1941, Tô Hoài xuất bản truyện Con Dế Mèn, sau đó viết thêm Dế Mèn phiêu lưu kí
- Năm 1954, nhà văn gộp 2 tác phẩm trên thành Dế mèn phiêu lưu kí
– Thể loại: truyện đồng thoại
– Nhân vật chính: Dế Mèn
– Ngôi kể: ngôi thứ nhất (xưng “tôi”)
– Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm
– Nội dung: Kể về bài học đường đời đầu tiên của nhân vật Dế Mèn. Vốn là một chàng thanh niên cường tráng khỏe mạnh nhưng tính cách bồng bột, ngông cuồng, thường bày trò chọc phá người khác. Một lần vì Dế mèn bày trò trêu chị Cốc khiến Dế Choắt qua đời thương tâm. Từ lần đó, Dế Mèn sâu sắc nhận ra lỗi lầm của mình và quyết tâm thay đổi.
————————————————-
>> Tiếp theo: Thực hành tiếng Việt trang 20
Ngoài ra, chúng tôi còn hướng dẫn viết các Bài văn mẫu lớp 6 KNTT khác, cùng các bài Soạn văn chi tiết và Soạn văn Ngắn gọn lớp 6 Kết nối . Mời các bạn tham khảo.
