Mở đầu Kết nối tri thức Khoa học Tự nhiên lớp 6 bài 1
Em hãy nêu tên các phát minh khoa học và công nghệ được ứng dụng vào các đồ dùng hằng ngày ở hình bên. Nếu không có những phát minh này thì cuộc sống của con người sẽ như thế nào?
Trả lời:
Những phát minh của khoa học và công nghệ được ứng dụng vào đồ dùng hằng ngày là: bếp ga, máy điều hòa, bóng đèn, quạt điện, ti vi, tủ lạnh, nồi cơm điện, máy bơm nước.
=> Có thể nói nếu không có những phát minh này thì cuộc sống của con người sẽ không thể văn minh và tiến bộ.
I. Khái niệm Khoa học tự nhiên
Khoa học tự nhiên (KHTN) là một nhánh của khoa học, nghiên cứu các hiện tượng tự nhiên, tìm ra các tính chất, các quy luật của chúng.
II. Vật sống và vật không sống
Câu hỏi 1 trang 7 SGK KHTN 6 KNTT
Hãy cho biết trong các vật sau đây, vật nào là vật sống, vật nào là vật không sống?
1. Con người
2. Trái đất
3. Cái bàn
4. Cây lúa
5. Con voi
6. Cây cầu
Đáp án
Trong các vật trên:
- Vật sống là: con người, cây lúa, con voi. Vì đều có khả năng trao đổi với môi trường, lớn lên và sinh sản,…
- Vật không sống là: cái bàn, cây cầu, trái đất. Vì đều không có khả năng trao đổi với môi trường, lớn lên và sinh sản,…
III. Các lĩnh vực chính của khoa học tự nhiên
Hoạt động 1 trang 8 SGK KHTN 6 KNTT
Hình 1.1 dưới đây mô tả một số hiện tượng. Em hãy đọc và thực hiện yêu cầu ghi dưới mỗi hình:
Đáp án
Mô tả hiện tượng:
- Hình a: Khi đưa hai đầu của hai thanh nam châm đến gần nhau:
- Khi hai thanh nam châm cùng cực thì đẩy nhau.
- Khi hai thanh nam châm khác cực thì hút nhau.
- Hình b: Khi bị đun nóng đường thì đường sẽ bị biến đổi thành chất khác.
- Hình c: Nhúng chiếc đũa vào cốc nước thì ta thấy đũa như bị gãy ở mặt nước. Bởi hiện tượng khúc xạ ánh sáng mà tia sáng từ đầu dưới nước của đũa trên đường truyền từ vật vào mắt ta đã bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường.
- Đem bình thủy tinh chụp kín cây thì cây không thể tiếp tục phát triển bình thường.
Hoạt động 2 trang 8 SGK KHTN 6 KNTT
Em hãy chép bảng 1.1 vào vở rồi sắp xếp các hiện tượng ở hình 1.1 vào ba lĩnh vực chính của KHTN bằng cách đánh dấu “X” vào bảng?
Đáp án
a Vật lý học
b. Hóa học
c. Vật lý học
d. Sinh học
IV. Khoa học tự nhiên với công nghệ và đời sống
Câu hỏi 2 trang 9 SGK KHTN 6 KNTT
Dựa vào Hình 1.2, hãy so sánh các phương tiện mà con người sử dụng trong một số lĩnh vực của đời sống khi khoa học và công nghệ còn chưa phát triển và hiện nay. Tìm thêm ví dụ minh họa.
Câu hỏi 3 trang 9 SGK KHTN 6 KNTT
Chỉ ra những lợi ích và tác hại của ứng dụng khoa học tự nhiên trong hình 1.3 đối với con người và môi trường sống.
Hoạt động 3 trang 10 SGK KHTN 6 KNTT
Hãy cùng các bạn trong nhóm học tập phân công mỗi người tìm đọc tiểu sử của một trong năm nhà khoa học nổi tiếng dưới đây, rồi viết tóm tắt về quốc tịch, ngày sinh, phát minh quan trọng và điều mà em thích nhất ở nhà khoa học đó: 1. Niu-tơn, 2. Đác-uyn, 3.Pa-xtơ, 4. Ma-ri Quy-ri, 5. Anh-xtanh.
Đáp án
1. Thành tựu của KHTN được áp dụng vào công nghệ để chế tạo ra các phương tiện phục vụ cho mọi lĩnh vực của đời sống con người. Khoa học và công nghệ càng tiến bộ thì đời sống con người càng được cải thiện.
Ví dụ:
- Ngày xưa đi bộ là chủ yếu -> ngày nay đi xe máy, ô tô là chủ yếu
- Ngày xưa nấu bằng rơm, củi -> ngày nay nấu bằng bếp từ, bếp ga
2. Lợi ích và tác hại của ứng dụng khoa học tự nhiên:
- Về lợi ích: Khoa học tự nhiên ra đời đã phát minh ra nhiều điều mới lạ, vật dụng mới lạ giúp con người cải thiện cuộc sống và nâng tầm cuộc sống cao hơn.
- Về tác hại: Song song với sự phát triển, khoa học tự nhiên vô tình đã làm cho môi trường ngày càng ô nhiễm trầm trọng hơn do con người sử dụng chưa đúng phương pháp, đúng mục đích…
3. Ví dụ tìm hiểu về Marie – Curie
Ngày sinh: ngày 7 tháng 11 năm 1867
Quốc tịch: người Pháp gốc Ba Lan
Phát minh: Bà được coi là người tiên phong trong việc nghiên cứu về tính phóng xạ (bà là người đặt ra thuật ngữ phóng xạ).
Theo đó, bà đã phát triển lý thuyết phóng xạ (phóng xạ là thuật ngữ do bà đặt ra), kỹ thuật để cô lập đồng vị phóng xạ và phát hiện ra hai nguyên tố, polonium và radium. Dưới sự chỉ đạo của bà, các nghiên cứu đầu tiên trên thế giới đã được tiến hành để điều trị các khối u bằng cách sử dụng các đồng vị phóng xạ. Bà thành lập Viện Curie ở Paris và Warsaw – nơi vẫn là trung tâm nghiên cứu y học lớn hiện nay.
Điều thích nhất ở bà đó là câu nói: “Cuộc sống không dễ dàng với bất cứ ai. Chúng ta phải có lòng kiên trì và hơn hết là sự tự tin vào chính mình. Chúng ta phải tin rằng mình có năng khiếu về một điều gì đó và cần phải đạt được nó.”
>> Bài tiếp theo: Khoa học tự nhiên lớp 6 bài 2 An toàn trong phòng thực hành Kết nối tri thức
………………………………
Trên đây là chi tiết Lời giải Khoa học Tự nhiên lớp 6 bài 1, hy vọng thông qua tài liệu này, các em sẽ dễ dàng trả lời các câu hỏi trong SGK KHTN 6 KNTT. Để xem các bài tiếp theo, mời các bạn vào chuyên mục Giải KHTN 6 Kết nối tri thức trên TaiLieuViet nhé. Chuyên mục tổng hợp lời giải theo từng bài giúp các em dễ dàng theo dõi phục vụ quá trình học tập của mình.
