Bài tập môn GDCD lớp 9
Giải bài tập SGK GDCD 9 bài 11: Trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước được TaiLieuViet sưu tầm và đăng tải, tổng hợp lý thuyết. Đây là lời giải hay cho các câu hỏi trong sách giáo khoa nằm trong chương trình giảng dạy môn GDCD lớp 9. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các em học sinh.
Câu 1: Gợi ý câu hỏi tình huống
a) Hãy nêu vai trò, vị trí của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước qua bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh.
Trả lời
- Thanh niên đảm đương trách nhiệm của đất nước, mỗi người vươn lên tự rèn luyện;
- Là lực lượng xung kích, lực lượng nòng cốt khơi dậy hào khí Việt Nam và lòng tự hào dân tộc;
- Quyết tâm đưa đất nước ra khỏi tình trạng nước nghèo, kém phát triển;
- Thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá…
Đó là trách nhiệm vẻ vang và cũng là thời cơ to lớn để thanh niên, trí thức trẻ đua tài.
b) Tại sao đồng chí Tổng Bí thư lại cho rằng, thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước là “trách nhiệm vẻ vang và cũng thời cơ rất to lớn…” của thế hệ thanh niên ngày nay?
Trả lời
Bởi, “xây dựng nước Việt Nam độc lập, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” là lí tưởng của Đảng, đồng thời là lí tưởng của mỗi người dân yêu nước, trong đó có thế hệ thanh niên ngày nay. Vì thế, để hoàn thành sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá mỗi thanh niên phải ra sức học tập văn hoá, khoa học kĩ thuật, tu dưỡng đạo đức, rèn luyện kĩ năng, đưa tài cống hiến cho sự phát triển thịnh vượng và bền vững của dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân, đó là trách nhiệm vẻ vang và thời cơ để thanh niên thể hiện mình trong việc công hiến tuổi trẻ, sức lực, trí tuệ của mình cho đất nước.
c) Để thực hiện tốt trách nhiệm của thế hệ trẻ trong giai đoạn cách mạng hiện nay, đồng chí Tổng Bí thư đòi hỏi thanh niên phải học tập, rèn luyện những gì và như thế nào?
Trả lời
- Thanh niên, học sinh phải cố gắng lao động, học tập, chăm lo rèn luyện tư cách, đạo đức và sức khoẻ;
- Vươn lên chiếm lĩnh đỉnh cao văn hoá – khoa học;
- Tiếp thu tinh hoa văn hoá của loài người, kế thừa và phát huy truyền thống văn hoá dân tộc;
- Có lòng yêu nước nồng nàn, có cuộc sông tình nghĩa, thuỷ chung với gia đình, bạn bè, lòng biết ơn các thế hệ cha anh..
- Lấy việc đem lại hạnh phúc cho nhân dân, cho mọi người làm niềm vui lớn, là hạnh phúc lớn cho đời mình.
Câu 2:
1) Tại sao Đảng và nhân dân ta lại tin tưởng vào thế hệ thanh niên trong việc thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước?
Trả lời
Đảng và nhân dân ta tin tưởng vào thế hệ thanh niên trong việc thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, bởi vì:
- Thế hệ thanh niên ngày nay được sống và học tập trong một điều kiện thuận lợi hơn thế hệ cha anh;
- Họ là những người năng động, sáng tạo và tự tin;
- Họ có lí tưởng sống cao đẹp, có đầy nhiệt huyết và hào khí của tuổi trẻ, họ được học tập và rèn luyện trong những môi trường thuận lợi hơn, được gia đình, xã hội và nhà nước quan tâm;
- Họ có điều kiện để tiếp cận với những nguồn tri thức tiên tiến hơn.
2) Em hãy nêu một vài tấm gương về thanh niên đã phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trước đây cũng như hiện nay. Em học được những điều gì ở họ?
Trả lời
Đó là Trịnh Công Thanh, Giám đốc Công ti Du lịch Rồng Việt, người đã được bình chọn là một trong 10 nhân vật Vinh quang Việt Nam năm 2008.
Anh chọn học ngành Luật kinh tế với dự định sau khi ra trường sẽ làm việc tại các trung tâm trợ giúp pháp lí cho những người dân ở các vùng nông thôn. Năm 2001, tốt nghiệp Đại học Luật, tương lai đang rộng mở bồng anh phát hiện ra mình bị ung thư xương. Theo kết luận của bác sĩ, căn bệnh của anh không có cơ hội chữa khỏi, chỉ sống được khoảng 2 năm nữa, cho dù anh đã phải phẫu thuật cắt chân phải. Cuộc sống dường như đã hết hi vọng!
Hai tháng sau ngày bị cưa chân, điều duy nhất anh bận tâm là mong sớm hồi phục sức khoẻ để làm việc và hoà nhập cuộc sống cộng đồng. Suy nghĩ về cuộc sống và công việc sẽ làm sau bước ngoặt không chờ đợi này, Thanh nhận ra sự cần thiết của công nghệ thông tin, phương tiện hỗ trợ đắc lực cho người khuyết tật trong thời đại kĩ thuật số. Bắt đầu từ một chút kiến thức và kĩ năng tin học văn phòng, anh tận dụng thời gian phục hồi chức năng đọc ngấu nghiến hàng đống sách báo tin học, mon men bước vào lĩnh vực thiết kế đồ hoạ và thế giới mạng.
Đầu năm 2003, vừa rời khỏi bệnh viện, Trịnh Công Thanh tham gia cuộc thi Ngày sáng tạo Việt Nam do Ngân hàng Thế giới tổ chức và lọt vào vòng chung kết với dự án Hà Nội dành cho mọi người – Du lịch không rào cản. Dự án nhằm vận động các công trình du lịch, các nhà hàng, khách sạn… dành lối đi riêng cho người khuyết tật. Sau khi dự án Hà Nội dành cho mọi người kết thúc, anh xin vào làm tại Tập đoàn Hi-Tek (Mĩ) và được đề bạt vào vị trí trưởng phòng kĩ thuật. Sau những giờ bận rộn tại công ti, ban đêm là thời gian anh dành cho những công việc của người “tình nguyện” thầm lặng trên mạng. Anh còn tham gia thành lập nhóm thiện nguyện “Ước mơ xanh Hà Nội” để hỗ trợ trẻ em nghèo, người khuyết tật và những nạn nhân chất độc da cam. Thanh bắt đầu tham gia xây dựng website Diễn đàn người khuyết tật. Website có địa chỉ ban đầu là http://www.nguoikhuyettat.net sau đổi thành http://www.vndisability.net. Đây là một diễn đàn được xây dựng nhằm mục đích tạo sân chơi cho người khuyết tật Việt Nam trên toàn quốc có thể trao đổi thông tin, chia sẻ tình cảm và giúp đỡ lẫn nhau giữa những người cùng cảnh ngộ.
Từ sau khi thành lập đến nay, Diễn đàn người khuyết tật Việt Nam đã thu hút được trên 3.000 cá nhân và hơn 100 tổ chức phi chính phủ quốc tế có hoạt động và dự án về vấn đề khuyết tật tại Việt Nam. Từ năm 2003 đến năm 2008, hơn 400 người khuyết tật đã tìm được việc làm thông qua Diễn đàn người khuyết tật Việt Nam, có 5 Hội người khuyết tật cấp tỉnh và hơn 80 tổ chức tự lực của người khuyết tật Việt Nam được thành lập.
Tháng 4 – 2006, anh xin nghỉ việc tại công ti Hi-Tek, lập công ti Du lịch Rồng Việt, chuyên cung cấp các dịch vụ du lịch, tổ chức sự kiện, hội thảo. Hiện nay, công ti của anh có 6 thành viên và anh mong muốn được mở rộng quy mô để thành công lớn hơn và hỗ trợ được nhiều người khuyết tật hơn.
Năm 2006, anh được nhận danh hiệu Anh hùng chiến thắng nỗi đau của Alaxan. Đây là giải thưởng dành cho những người đã sử dụng công nghệ thông tin để tạo ra các cơ hội việc làm mới cho người khuyết tật. Tháng 2 – 2007, qua Diễn đàn người khuyết tật Việt Nam, một lần nữa anh lại vinh dự nhận giải nhất cuộc thi ICT “Thắp sáng niềm tin” do Hội Tin học Việt Nam trao tặng với sản phẩm “Cổng thông tin điện tử của người khuyết tật”, đồng thời anh cũng được nhận bằng khen của Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội. Tháng 4 – 2007, anh được VTV bình chọn là “Người đương thời” và đến tháng 7 anh tham gia tuần lễ APEC Digital Opportunity Center Award 2007 tại Chinese Taipei. Tại đây, Diễn đàn người khuyết tật Việt Nam được bình chọn là 1 trong 3 mạng thông tin có ý nghĩa xã hội nhất.
Tháng 8 – 2007, Trịnh Công Thanh được Microsoft chọn là anh hùng công nghệ thông tin (IT Hero) đầu tiên của Việt Nam. IT Hero là chương trình do Microsoft tố chức trên toàn cầu nhằm tìm ra những gương mặt anh hùng trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Ông Danny Ong, Giám đốc tiếp thị, Microsoft Việt Nam đánh giá về anh: “Tuy là một người khuyết tật nhưng với ý chí phấn đấu kiên cường, anh đã không chịu khuất phục số phận và biết vươn lên để giúp mình và cộng đồng. Bằng cách sử dụng công nghệ thông tin, anh đã xây dựng được diễn đàn dành cho cộng đồng người khuyết tật để kết nối, chia sẻ, tạo công ăn việc làm cho những người có cùng hoàn cảnh như mình. Đó chính là lí do vì sao Microsoft đã chọn anh làm Anh hùng công nghệ thông tin”. Trịnh Công Thanh đã được Microsoft mời sang Xin-ga-po gặp gỡ IT Hero của một số nước trong khu vực và phỏng vấn, chụp hình để đưa vào cuốn sách IT Hero Book sẽ được phát hành trên toàn cầu trong thời gian tới đây.
Qua câu chuyện trên, em đã học được ở anh Trịnh Công Thanh nghị lực, lòng dũng cảm vượt lên số phận, tinh thần say mê khoa học, ý chí và nghị lực của người thanh niên trong thời đại mới. Vượt qua nỗi đau của bản thân, vươn lên chiếm lĩnh đỉnh cao khoa học vì cuộc sông của mình và của những người cùng chung số phận.
4) Trong thanh niên học sinh có quan niệm: “Được đến đâu thì hay đến đó”, “Nước đến chần mới nhảy”.
Em có đồng tình với quan niệm đó không? Vì sao?
Trả lời
Đây là những học sinh chậm tiến; sống không có lí tưởng, không có mục đích, không có hoài bão ước mơ; sống dựa dẫm, ỷ lại vào cha mẹ. Họ chỉ biết thoả mãn những thói xấu của mình; không biết nghĩ đến người khác. Kiểu sống đó sẽ dẫn họ đến những hậu quả xấu khôn lường.
5) Em hiểu thế nào về câu nói: “Cống hiến thì nhìn về phía trước, hưởng thụ thì nhìn về phía sau?”
Trả lời
- Khi mình công hiến sức lực của mình cho lí tưởng cao đẹp, mình tin tưởng rằng sự cống hiến, sự hi sinh đó cho một tương lai tốt đẹp của đất nước của dân tộc, trong đó có cả của bản thân mình.
- Khi mình được hưởng thụ, mình hãy nhớ công lao của bao thế hệ cha anh, của những người đi trước đã đổ xuống để mình có được ngày hôm nay.
6) Trong những việc làm dưới đây, việc làm nào biểu hiện trách nhiệm hoặc thiếu trách nhiệm của thanh niên, vì sao?
a) Nỗ lực học tập, rèn luyện toàn diện
b) Tích cực tham gia các hoạt động tập thể, hoạt động xã hội
c) Chưa có ý thức vận dụng những điều đã học vào thực tế
d) Có ý thức giúp đỡ bạn bè và mọi người xung quanh
đ) Sống, học tập, làm việc luôn nghĩ đến bổn phận đối với gia đình và xã hội
e) Học tập vì quyền lợi của bản thân
g) Học tập, làm việc vì sự phát triển thịnh vượng và bền vững của dân vì hạnh phúc của nhân dân
h) Vượt mọi khó khăn thực hiện kế hoạch đặt ra
i) Ngại tham gia các phong trào của Đoàn và nhà trường tổ chức
k) Dồn hết sức lực vào việc học tập.
Trả lời
Những việc làm thể hiện có trách nhiệm: (a), (b), (d), (đ), (g), (h).
Những việc làm thể hiện thiếu trách nhiệm: (c), (e), (i), (k).
7) Hãy xây dựng một kế hoạch học tập, rèn luyện cho năm học lớp 9 ( bản thân và trao đổi trong tổ học tập?
Trả lời
Xây dựng một kế hoạch học tập tu dưỡng rèn luyện: thời gian học bài, giúp đỡ bố mẹ, tham gia các hoạt động tập thể, tham gia các trò chơi giúp giải trí. Sau đó hãy hỏi ý kiến của bạn bè và bố mẹ nhé.
