Chuyên đề Hóa học 12 Bài tập hỗn hợp Este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa đã được TaiLieuViet tổng hợp. Hy vọng tài liệu sẽ giúp các bạn giải bài tập Hóa học lớp 12 hiệu quả hơn. Mời các bạn tham khảo.

Phương pháp giải

– Phương trình tổng quát với este đơn chức:

RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH

⇒ nNaOH phản ứng = tổng neste.

– Khi xà phòng hóa hỗn hợp 2 este đơn chức mà có: nNaOH phản ứng > neste

→ Một trong 2 este đơn chức có este của phenol.

Trong trường hợp này sẽ tạo ra 2 muối, trong đó có muối phenolat.

RCOO-C6H4-R’ + 2NaOH → RCOONa + R’-C6H4-ONa + H2O.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Để xà phòng hóa hoàn toàn 6,56 g hỗn hợp gồm hai este được tạo ra từ hai axit đơn chức, mạch hở và một ancol đơn chức, mạch hở cần dùng 250ml dung dịch NaOH 0,4M. Khổi lượng muối thu được sau phản ứng xà phòng hóa là?

A. 6,96

B. 7,36

C. 10,56

D. 5,96

Giải

Este được tạo bởi từ 2 axit đơn chức, mạch hở và 1 ancol đơn chức

⇒ Hỗn hợp chứa 2 este no đơn chức, mạch hở

nEste = nNaOH = 0,1mol

⇒ Meste = 65,6

⇒ Một trong hai este là HCOOCH3

Vì tạo ra cùng ancol ⇒ nancol = n_{CH_3OH} = nNaOH = 0,1mol

⇒ m_{CH_3OH} = 3,2g

Bảo toàn khối lượng ⇒ mmuối = 6,56 + 0,1.40 – 3,2 = 7,36 g

Ví dụ 2: Xà phòng hóa hoàn toàn 37g hỗn hợp 2 este là HCOOC2H5 và CH3COOCH3 bằng dung dịch NaOH đun nóng. Khối lượng NaOH cần dùng là bao nhiêu?

Giải

Vì 2 chất đều phản ứng với NaOH theo tỉ lệ 1:1 và cùng CTPT là C3H6O2

nhỗn hợp = 37/74 = 0,5 mol

⇒ nNaOH pư = 0,5 mol ⇒ mNaOH = 0,5.40 = 20g

Bài tập vận dụng

Câu 1. Xà phòng hoá hoàn toàn 9,7 gam hỗn hợp hai este đơn chức X, Y cần 100 ml dung dịch NaOH 1,5 M. Sau phản ứng, cô cạn dung dịch thu được hỗn hợp hai ancol đồng đẳng kế tiếp và một muối duy nhất. Công thức cấu tạo thu gọn của 2 este là:

A. H-COO-CH3 và H-COO-CH2CH2CH3.

neste = nNaOH = 0,15 mol.

Meste trung bình = 9,7/0,15 = 64,6. Có 1 este là HCOOCH3 (M = 60).

Mặt khác sau phản ứng thu được một muối duy nhất và 2 ancol đồng đẳng kế tiếp. este còn lại là HCOOCH2CH3.

Câu 2. Xà phòng hoá a gam hỗn hợp 2 este là HCOOC2H5 và CH3COOCH3 bằng lượng dung dịch NaOH vừa đủ, cần 300ml dung dịch NaOH nồng độ 1M. Giá trị của a là:

A. 18,5

B. 14,8

C. 29,6

D. 22,2

Hỗn hợp 2 este: HCOOC2H5 và CH3COOCH3

2 este này có cùng công thức phân tử là C3H6O2 (M = 74 g/mol)

nNaOH = 0,3.1 = 0,3(mol)

Tổng quát 2 este: RCOOR’ (M = 74 g/mol)

Bài tập hỗn hợp Este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa

⇒ a = 0,3 . 74 = 22,2 g

Câu 3. Hoá hơi 2,64 gam hỗn hợp hai este X, Y đồng phân của nhau thu được thể tích hơi bằng thể tích của 0,84 gam khí nitơ ở cùng điều kiện, nhiệt độ, áp suất. Nếu đun hỗn hợp X, Y với một lượng dung dịch NaOH dư đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được 2,32 gam hỗn hợp hai muối của hai axit kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Công thức cấu tạo của X, Y lần lượt là:

A. HCOOC3H7 và CH3COOC2H5

B. HCOOC3H7 và HCOOC3H7

C. HCOOC3H7 và CH3COOC2H3

D. Cả A, B đều đúng

Ta có số mol este là: Bài tập hỗn hợp Este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa → M = 88

Bài tập hỗn hợp Este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa

→ R = 10,3333

→ HCOOC3H7 và CH3COOC2H5

Câu 4. Xà phòng hoá hoàn toàn 26,4 gam hỗn hợp 2 este là etyl axetat và metyl propionat bằng lượng vừa đủ V (ml) dung dịch NaOH 0,5M. Giá trị V là:

A.600

B.400

C.500

D.200

etyl axetat và metyl propionat cùng CTPT là C4H8O2

⇒ nhỗn hợp hai este = Bài tập hỗn hợp Este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa = 0,3 mol.

phản ứng: RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH.

⇒ nNaOH cần dùng = nhai este = 0,3 mol

⇒ VNaOH 0,5M = Bài tập hỗn hợp Este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa = 0,6 lít ⇔ 600 ml.

Câu 5. Xà phòng hóa hoàn toàn 1,99g hỗn hợp 2 este bằng dung dịch NaOH thu được 2,05g muối khan của 1 axit cacboxylic và 0,94g hỗn hợp 2 ancol là đồng đẳng kế tiếp nhau. Công thức của 2 este đó là:

A. HCOOCH3 và HCOOC2H5.

B. CH3COOCH3 và CH3COOC2H5.

C. CH3COOC2H5 và CH3COOC3H7.

D. C2H5COOCH3 và C2H5COOC2H5

RCOOR1 + NaOH → RCOONa + H2O.

nNaOH = Bài tập hỗn hợp Este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa = 0,025 mol.

Mtrung bình este = Bài tập hỗn hợp Este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa = 79,6. ⇒ 2 este là C3H6O2 (M = 74)và C4H8O2 (M = 88).

Mtrung bình rượu = Bài tập hỗn hợp Este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa = 37,4. ⇒ 2 rượu là CH3OH (M = 32) và C2H5OH (M = 46).

Vậy 2 este là CH3COOCH3 và CH3COOC2H5.

Câu 6. Hỗn hợp X gồm hai este đơn chức, là đồng phân của nhau. Ở cùng điều kiện về nhiệt độ, áp suất, tỉ khối hơi của X so với không khí là 3,03. Nếu xà phòng hoá hoàn toàn 22 gam X bằng 250 ml dung dịch KOH 1,25 M (H = 100%) thu được dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được 29,75 gam chất rắn khan. Cho lượng chất rắn tác dụng với axit HCl dư thu được hỗn hợp hai axit kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Thành phần % về khối lượng các este trong hỗn hợp X lần lượt là:

A. 50%; 50%

B. 60%; 40%

C. 45; 65%

D. 75%; 25%

MX = 88 → C4H8O2

nX = 0,25mol và nKOH = 0,3125 mol → Chất rắn khan gồm RCOOK (0,25mol), KOH dư (0,0625mol)

mrắn = 0,25(R + 83) + 0,0625.56 = 29,75

→ R = 22: CH3– (15) và C2H5– (29)

X gồm CH3COOC2H5 (a) và C2H5COOCH3 (b)

nX = a + b = 0,25

mrắn = 98a + 112b + 0,0625.56 = 29,75

→ a = b = 0,125

→ Mỗi chất 50%.

Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết dưới đây của chúng tôi:
  • Dạng bài tập phản ứng Este hóa
  • Dạng bài tập phản ứng khử Este
  • Phương pháp điều chế và ứng dụng của Este
  • Bài tập về Este đa chức
  • Tìm công thức phân tử của Este dựa vào phản ứng đốt cháy
  • Tìm công thức phân tử của Este dựa vào phản ứng xà phòng hóa
  • Tìm công thức phân tử của Este dựa vào phản ứng thủy phân

Trên đây TaiLieuViet đã giới thiệu tới các bạn Bài tập hỗn hợp Este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa. Để có kết quả cao hơn trong học tập, TaiLieuViet xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Giải bài tập Toán lớp 12, Giải bài tập Hóa học lớp 12, Giải bài tập Vật Lí 12, Tài liệu học tập lớp 12 mà TaiLieuViet tổng hợp và đăng tải.