Tính chất hóa học và tên gọi của Este 

TaiLieuViet xin giới thiệu tới bạn đọc Tính chất hóa học và tên gọi của Este. Hy vọng qua bộ tài liệu các bạn sẽ giải Hóa 12 nhanh và chính xác hơn.

A. Phương pháp và ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

– Nắm vững, vận dụng tốt các tính chất vật lý, hóa học của este.

– Cách gọi tên este: Tên este = tên gốc hidrocacbon R’ + tên anion gốc axit (đuôi at)

Ví dụ minh họa

Bài 1: Dãy nào sau đây được xếp đúng theo trật tự nhiệt độ sôi của các chất tăng dần?

A. Đietyl ete, etyl clorua, ancol etylic, axit axetic

B. Ancol etylic, đietyl ete, etyl clorua, axit axetic

C. Axit axetic, ancol etylic, etyl clorua, đietyl ete

D. Etyl clorua, đietyl ete, ancol etylic, axit axetic

Hướng dẫn:

Để so sánh nhiệt độ sôi của các hợp chất hữu cơ thì:

– Trước hết phải so sánh những hợp chất có khả năng tạo liên kết hidro (liên kết hidro liên phân tử) và độ bền của các liên kết này.

– Những hợp chất không tạo được liên kết hidro thì phải so sánh phân tử khối của chúng.

Bài 2: Cho glixerol (glixerin) tác dụng với hỗn hợp hai axit béo C₁₇H₃₅COOH và C₁₅H₃₁COOH thì số loại trieste được tạo ra tối đa là:

A. 6

B. 3

C. 5

D. 8

Hướng dẫn:

Vì có 2 loại glixerit đơn giản và 4 loại phức tạo gồm glixerit có hai gốc axit R1 và 1 gốc axit R2; loại gồm hai gốc axit R2 và một gốc axit R1 (trong mỗi loại này gồm hai loại khác nhau là hai gốc axit giống nhau ở kế cận nhau và hai gốc axit giống nhau không kế cận nhau).

Đáp án A

Bài 3: Câu nào sau đây sai?

A. Chất béo ở điều kiện thường là chất rắn

B. Chất béo nhẹ hơn nước.

C. Chất béo không tan trong nước, tan trong các dung môi hữu cơ

D. Chất béo có nhiều trong tự nhiên.

Hướng dẫn:

Chất béo ở điều kiện thường, có thể là chất rắn (tristearin) hoặc chất lỏng (triolein)

Đáp án: A

Bài 4: A là một este có công thức thực nghiệm (C₃H₅O₂)_n. Một mol A tác dụng vừa đủ hai mol KOH trong dung dịch, tạo một muối và hai rượu hơn kém nhau một nguyên tử cacbon trong phân tử. A là:

D. Metyl etyl ađipat

Hướng dẫn:

A tác dụng với 2 mol KOH ⇒ A là este hai chức ⇒ n = 2

⇒ A có CTPT là: C₆H₁₀O₄

Nhận thấy:

CH₃OOCCH₂COOC₂H₅ + 2KOH → CH₃OH + C₂H₅OH + KOOCCH₂COOK

(thỏa mãn)

Vậy A là: etyl metyl malonat

Đáp án: A

Bài 5: Viết công thức cấu tạo các đồng phân este của C₅H₁₀O₂.

Hướng dẫn:

C₅H₁₀O₂ có ∆ = 1 nên đây là este đơn chức, no.

Có 9 đồng phân của este: H-COO-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

H-COO-CH(CH₃)-CH₂-CH₃ ; H-COO-CH₂-CH(CH₃)-CH₃

H-COO-C(CH₃)₃ ; CH₃-COO-CH₂-CH₂-CH₃

H₃C-COO-CH(CH₃)₂ ; H₃C-CH₂-COO-CH₂-CH₃

CH₃-CH₂-CH₂-COO-CH₃; CH₃-CH(CH₃)-COO-CH₃

Bài 6: Viết công thức cấu tạo, gọi tên các đồng phần đơn chức, mạch hở có thể có của C₃H₆O₂.

Hướng dẫn:

C₃H₆O₂ có độ bất bão hòa ∆ = 1 và phân tử có hai nguyên tử oxi.

⇒ Có đồng phân về este đơn chức no và axit carboxylic đơn chức, no.

Đồng phân este: HCOOC₂ H₅ etyl fomiat

CH₃COOCH₃metyl axetat

Đồng phân axit cacboxylic: CH₃CH₂ COOH axit propionic

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Chỉ số iot là số gam I₂ cần để tác dụng với 100 gam lipit

B. Chỉ số axit là số miligam KOH cần để trung hòa các axit tự do có trong 1gam chất béo.

C. Chỉ số xà phòng là số miligam KOH cần để xà phòng hóa hoàn toàn 1 gam chất béo.

D. Cả A, B, C đều đúng.

Bài 2: Thành phần của mỡ tự nhiên là:

A. Este của axit stearic (C₁₇H₃₅COOH)

B. Muối của axit béo.

C. Este của axit panmitic (C₁₅H₃₁COOH)

D. Este của axit oleic (C₁₇H₃₃COOH)

Bài 3: Thành phần chủ yếu của nhiều loại bột giặt tổng hợp là:

A. Este của axit béo

B. Dẫn xuất của xenlulozơ

C. Ankyl sunfat

D. Xà phòng nhân tạo

Bài 4: Khi dầu mỡ thực động vật để lâu ngày sẽ có hiện tượng ôi dầu mỡ và có mùi đặc trưng. Đó là mùi của hợp chất nào sau đây.

A. Ancol

B. Hiđrocacbon thơm

C. Este

D. Andehit

Bài 5: Để làm sạch vết dầu ăn dính trên quần áo ta nên dùng phương pháp nào sau đây?

A. Nhỏ vài giọt cồn vào vết dầu ăn

B. Giặt bằng nước

C. Giặt bằng xăng

D. Giặt bằng xà phòng

Bài 6: Bơ nhân tạo được sản xuất từ hợp chất nào sau đây?

A. Protein

B. Gluxit

C. Lipit

D. Đường

Bài 7: Khi thủy phân bất kì một chất béo nào thì cũng luôn thu được:

A. Axit oleic

B. Glixerol

C. Axit stearic

D. Axit panmitic

Bài 8: Sản phẩm hidro hóa triglixerit của axit cacboxylic không no, được gọi là:

A. Dầu thực vật

B. Mỡ thực phẩm

C. Mỡ hóa học

D. Macgarin (dầu thực vật hidro hóa)

Bài 9: Dầu ăn là khái niệm dùng để chỉ:

A. Lipit thực vật

B. Lipit động vật và một số ít lipit thực vật

C. Lipit thực vật và một số ít lipit động vật

D. Lipit động vật

Bài 10: Cho este X có CTCT CH₃COOCH=CH₂. Câu nào sau đây sai?

A. X là este chưa no

B. X được điều chế từ phản ứng giữa rượu và axit tương ứng.

C. X có thể làm mất màu nước brom

D. Xà phòng hoá cho sản phẩm là muối và anđehit.

Este CH₃COOCH=CH₂ được điều chế theo phản ứng:

CH₃COOH + C₂H₂ → CH₃COOCH=CH₂

Bài 11: Số công thức cấu tạo các đồng phần đơn chức, mạch hở có thể có của C₄H₆O₂ là

A. 7

B. 4

C. 8

D. 5

Bài 12: Viết công thức cấu tạo các chất có tên sau đây:

a) Isopropyl

b) alylmetacrylat

c) Phenyl axetat

d) sec – Butyl fomiat